Yüreğir’in Gizli Göç Haritası Açıklandı! 70 Yıllık Değişim Şoke Etti

Rapor, ilçenin göç haritasını, kentsel yoksulluk alanlarını, uluslararası nüfus hareketlerinin etkilerini ve gelecekteki kalkınma fırsatlarını ayrıntılı bir şekilde ortaya koyuyor.

TARİHSEL KİMLİK: ANTİK ÇAĞDAN BUGÜNE BİR UYGARLIK ODAĞI

Seyhan Nehri’nin doğusunda yer alan Yüreğir, Çukurova’nın tipik alüvyal ovasında gelişmiş bir yerleşim yapısına sahip. Tarih boyunca Hititlerden Asurlara, Romalılardan Osmanlı’ya birçok medeniyete ev sahipliği yapan Yüreğir’in en güçlü tarihsel simgesi Misis (Yakapınar) Antik Kenti.

Antik kentteki mozaikler, Roma dönemi köprüsü ve Nuh Tufanı anlatısıyla ilişkilendirilen eserler, ilçenin kültürel sürekliliğini gösteriyor. “Yüreğir” isminin Oğuz boylarından Yüreğir’e dayanması ise bölgenin Anadolu’ya Türk göçlerindeki tarihsel rolünü hatırlatıyor.

DEMOGRAFİK DÖNÜŞÜM: 1950’LERDEN BUGÜNE 4 FARKLI GÖÇ DALGASI

Raporun en dikkat çeken bölümü, Yüreğir’in göç haritasını dönemler halinde detaylandıran analiz oldu. İlçenin bugün sahip olduğu 371 bin nüfusun kökeni, farklı yıllarda yaşanan dört ana göç dalgasına dayanıyor.

1) 1950–1975: Tarımda makineleşme ve kırdan kente göçün başlangıcı

Çukurova’da traktörleşme ve pamuk makinelerinin devreye girmesiyle kırsal kesimde işsizlik arttı. Köylerden Adana’ya yoğun göç yaşandı. Düşük gelir grupları, barınma maliyetleri nedeniyle Yüreğir’e yöneldi ve ilk gecekondu kuşakları bu dönemde oluştu.

2) 1980–2000: En hızlı göç ve gecekondulaşma dönemleri

Doğu ve Güneydoğu’daki güvenlik sorunları, ekonomik sıkıntılar ve bölgesel eşitsizlikler Yüreğir’i büyük bir göç merkezine dönüştürdü.
Plansız yapılaşma arttı, altyapı sıkıntıları büyüdü, farklı kültür gruplarının bir arada yaşadığı heterojen bir sosyal yapı ortaya çıktı.

3) 2000–2011: Genç nüfus baskısı ve ekonomik çeşitlenme

Doğum oranlarındaki artış ilçenin nüfusunu gençleştirdi. Hizmet ve ticaret sektörlerindeki gelişme ile işgücü talebi arttı ancak eğitim ve sosyal hizmetlerdeki yetersizlik bölgede baskı oluşturdu.

4) 2011–günümüz: Suriyeli nüfusun etkisi

Suriye iç savaşı sonrası Yüreğir, uluslararası göçün en yoğun hissedildiği Adana ilçesi hâline geldi.
Eğitim kapasitesi zorlandı, sağlık hizmetlerinde yoğunluk arttı, düşük vasıflı işgücünde rekabet yükseldi. Rapor, bu dönemi “Yüreğir’in toplumsal yapısında yeni bir kırılma” olarak nitelendiriyor.

SOSYAL YAPI: MAHALLELER ARASI KESKİN EŞİTSİZLİK

Yüreğir’deki sosyal tabakalaşma, mekânsal olarak net biçimde ayrışmış durumda:

• Nehir hattına yakın merkez mahalleler: Daha yüksek gelir, daha nitelikli hizmetlere erişim

• Çeper mahalleler (gecekondu kökenli): Yoğun yoksulluk, işsizlik ve sosyal yardım bağımlılığı

• Kırsal art alan: Tarım odaklı yarı-kentsel bir yaşam biçimi

Eğitim göstergelerinde metropol ortalamalarının altında kalan ilçede, özellikle göç kökenli çocukların eğitimde devamlılık ve uyum sorunları dikkat çekiyor.

EKONOMİK YAPI: TARIM ÜSSÜ, KOBİ MERKEZİ VE LOJİSTİK AVANTAJ

Yüreğir, Türkiye’nin en verimli tarım kuşağının merkezinde yer alıyor. Pamuk, mısır, buğday, narenciye ve soya üretiminde kritik rol oynayan ilçe, tarımsal sanayinin de odak noktalarından biri.

Hafif sanayi tesisleri, tekstil atölyeleri, tarımsal depolama ve işleme merkezleri yerel ekonomiyi beslemeye devam ediyor.

D400 karayolu ve demiryolu bağlantısı sayesinde Yüreğir, bölgesel lojistik merkez olma potansiyeli taşıyor.

KENTSEL DÖNÜŞÜM: EN KRİTİK ALANLAR BELİRLENDİ

Doğankent, Sinanpaşa, Solaklı, Cumhuriyet Mahallesi ve Köprülü gibi bölgeler, raporda kentsel dönüşümün öncelikli alanları olarak belirtiliyor.

Dönüşümün amacı yalnızca konut yenilemesi değil;

• sosyal donatıların güçlendirilmesi,

• mekânsal eşitliğin sağlanması,

• depreme dayanıklı yaşam alanlarının oluşturulması.

GELECEK STRATEJİSİ: YÜREĞİR İÇİN 3 KRİTİK FIRSAT ALANI

Uzman Fatih Aktaş’ın raporu, Yüreğir’in önümüzdeki 10–20 yılda kalkınmasını destekleyecek üç stratejik alanı şöyle sıralıyor:

1) Tarım Teknolojileri ve Agrotech Kümesi

Akıllı sulama
Dijital tarım
Tohum geliştirme merkezleri
Tarımsal veri analiz merkezleri

2) Tarımsal Lojistik ve Depolama Üssü

Soğuk hava depoları
Paketleme tesisleri
İhracat odaklı tarımsal lojistik merkezleri

3) Genç Nüfus İçin Mesleki Eğitim ve İstihdam Ekosistemi

Meslek liseleri
Teknik eğitim merkezleri
Yeni nesil istihdam programları

YÜREĞİR, GÖÇLE ŞEKİLLENEN BİR KENTSEL DÖNÜŞÜM HİKÂYESİ YAŞIYOR

Fatih Aktaş’ın kapsamlı analiz raporu, Yüreğir’in Türkiye’de göçle en fazla şekillenen ilçelerden biri olduğunu ortaya koyuyor.

1950’lerden bugüne kesintisiz göç alan ilçe, hem kültürel çeşitliliği hem de ekonomik potansiyeliyle öne çıkarken, eşitsizliklerin azaltılması için stratejik planlamanın önemine dikkat çekiliyor.

Yüreğir’in geleceği ise tarım teknolojileri, kentsel dönüşüm ve genç nüfusa yönelik politikaların başarısına bağlı görünüyor.